Հանրապետության հասարակական-քաղաքական կյանքը։ 1920 թ․ Մայիսյան խռովությունը

 

Քաղաքական կյանքը կողմնակցություն։ Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական ծանր դիրքն իր դրոշմն էր թողնում հասարակական-քաղաքական կյանքի վրա։ Այդուհանդերձ նկատվում էր հասարակական կյանքի աշխուժացում։ Երևանը և Ալեսանդրապոլը դարձան հասարակական-քաղաքական կյանքի կենտրոններ։ Հանրապետությունում լույս էին տեսնում մի քանի տասնյակ անուն պարբերականներ, գործում էին բազմաթիվ հրատարակություններ ու տպարաններ։ Թերթերն ու ամսագրերը բացատրում էին երկրի առօրյան։ Կառավարությունը հիմնականում ապահովում էր խոսքի ու մամուլի ազատությունըՀանրապետության քաղաքական կյանքի հիմնական դերակատարները կողմնակուցություններն էին։ Հայաստանում գործում էին մի շարք քաղաքական կողմնակուցություններ։ Դրանցից առավել աչքի էին ընկնում Դաշնակցությունը, Հայ ժողովրդական, Հայ (սահմանադրական) ժողովրդապետ, Սոցիալիստ-

հեղափոխական (էսէռ), Սոցիալ-դեմոկրատ (մենշևիկ, բոլշևիկ) կուսակցությունները։ Հանրապետությունում շատ անկարևոր էր Ս․Դ․ հնչակյան կուսակցության դերակատարությունը։ Վերոնշյալ կազմակերպությունների մի մասը պաշտպանում էր սոցիալզմի գաղափարներ, իսկ մյուս մասը՝ ազատական (լիբերալ) արժեքներ։ Բազմակուսակցական համակարգի ձևավորումը, անշուշտ նպաստում էր երկրի ժողովրդավարացման (դեմոկրատացման) գործընթացներին։Կողմնակցությունների կողքին կային հասարակական տարբեր կազմակերպություններ ու միություններ՝ պորֆեսիոնալական, Կարմիր խաչի, հայրենակցական, սկուտական և այլ։ Դաշնակցությունը համարվում էր հանրապետության հիմնական կառավարող կողմնակցություն։ Երկրի առջև բարձրացրած բարդ խնդիրները լուծելու համար Դաշնակցության հետ ժամանակավորապես միասնական (կեալիցիոն) կառավարություն կազմեց Հայ ժողովրդական կողմնակությունը։

Ինքնաստուգում

Տարբերակ 3
I.(1) Մորթով շփված կաուչուկը էլեկտրականանում է.
1. դրական
2. բացասական
II. (1) Եթե լիցքավորված մարմինը ձգվում է դեպի մետաքսով շփված ապակե ձողը, ապա այն լիցքավորված է.
1.դրական լիցքով
2. բացասական լիցքով
Նկար 24-ում պատկերված են երեք զույգ գնդակներ։ Որ զույգւ գնդիկներն ունեն
III(1). Նույնանուն լիցքեր — 2. երկրորդը
IV(1). Տարանուն լիցքեր — 3. Երորդը
V(1). Լիցքավորված չեն — 1. Առաջինը
VI.(2)Ա էլեկտրացույցը լիցքավորված է, իսկ Բ էկեկտրացույցը ոչ։ Ինչպիսի ապակե, էբոնիտե, պղբձե թե պլասմասե ձողով պետք է միացնել էլեկտրացույցերը, որպեսզի երկուսն էլ լինեն լիցքավորված։
1. Ապակե
2. Էբոնիտե
3. Պղնձե
4. Պլասմասե
VII.(2) Ա լիցքավորված գունդը ինչպիսի ուժերով է ազդում Բ և Գ գնդակների վրա։ Բ և Գ գնդիկները ունեն հավասար լիցքեև, իսկ l¹ < l²։
1. Միատեսակ
2. Բ-ի վրա ավելւ մեծ ուժով
3. Գ-ի վրա ավելի մեծ ուժովՏարբերակ 4I.(1) Ապակե շիշը թղթով կամ մետաքսով շփելիս էլեկտրականանում է․
1. Դրական լիցքով
2․ Բացասական լիցքով
II. Մորթով շփված էբոնիտե ձողի կողմից ձգվում են այն մարմինները, որոնք լիցքավորված են․
1. Դրական լիցքով
2․ Բացասական լիցքով
III. Ա լիցքավորված ձողին մոտեցնում են լիցքավորված Բ ձողը։ Այդ դեպքում Ա ձողը շարժվում է նկարում սլաքով ցույց տրված ուղղությամբ։ Ի՞նչ կարելի է ասել այդ ձողի վրա եղած լիցքերի նշանների մասին․
1․ ձողերը ունեն նույնանուն լիցքեր
2․ ձողերը ունեն տարանուն լիցքեր
IV. Ի՞նչ լիցք ունի մեծ գունդը։
1․ Դրական
2․ Բացասական
V. Լիցքավորված մարմինները կփոխազդե՞ն տիեզերական տարածության մեջ, որտեղ օդ չկա․
1․ Կփոխազդեն
2․ Չեն փոխազդի
VI. Մետաքսե թելից կախված գնդիկին մոտեցվում է դրական լիցքավորված ձող, և գնդիկը ձգվում է դեպի ձողը։ Լիցքավորվա՞ծ է գնդիկը։
1. լիցքավորված է բացասական լիցքով
2. լիցքավորված է դրական լիցքով
3. գնդիկը կարող է լիցքավորված չլինել կամ ունենալ բացասական լիցք
VII. Լիցքավորված մարմնի մոտ դաշտի ազդեցությունը ․․․․․, նրանից հեռանալիս դաշտը․․․․
1. թույլ ․․․․ ուժեղանում է
2․ ուժեղ է․․․․․թուլանում է